6e STEENLEGGING 17 juni 2019

1. Jan van Scorelkade 39  -  1 steen
Eduard  Isaäc Vleeschdraager (17.05.1909 – 19.08.1942)

Foto's met toestemming van de nabestaanden geplaatst

1. Eduard  Isaäc Vleeschdraager
    Geboren 17 mei 1909 Amsterdam – vermoord op 19 augustus 1942 in Auschwitz.

Eduard was getrouwd met Cornelia Peternella van der Velden en geboren 29 juli 1913 in Delft. Zij was niet Joods. Zij woonden aan de Jan van Scorelkade 39 te Alkmaar. Eduard was ingenieur.
Zij kregen één zoontje: Erik Nanko, geboren 30 april 1941 in Alkmaar en 9 dagen na zijn gewelddadige dood een meisje: Marijke.
Eduard Isaäc Vleeschdraager was een zoon van Isaäc Vleeschdraager en Jaantje Luteraan.

Eduard (Edie) kon goed leren en werd civiel ingenieur. Door de crisistijd kon hij geen baan in Nederland vinden, hij vond een baan in Mexico. Hij trouwde op 21 oktober 1936 met Cornelia (Cor) Pieternella van der Velden (Delft, 29 juli 1913) nadat ze zich in december 1934 verloofden. Hij had Cor tijdens zijn studietijd leren kennen. Het huwelijk was ‘met de handschoen’ en Cor ging direct na het huwelijk naar Mexico.
Edie vond in 1938 werk in Liberia en het echtpaar woonde tot december 1939 gedeeltelijk in het binnenland waar Edie wegen en bruggen bouwde en in Monrovia, de hoofdstad. Omdat de Tweede Wereldoorlog uitbrak wilden ze graag terug naar Nederland. In 1940 vond Edie werk als ingenieur bij Rijkswaterstaat in Alkmaar en ze gingen daar wonen op de Jan van Scorelkade 39 totdat het gezin uit Alkmaar moest verhuizen; de bezetter had besloten dat de Joden uit Alkmaar moesten vertrekken. Edie ging wonen in het ouderlijk huis op de Pythagorasstraat 116b-hs in Amsterdam. Cornelia ging hoogzwanger met zoon Erik Nanko, in Alkmaar geboren op 30 april 1941, naar haar ouders in Delft (Achterom 56).

Eduard ging op 5 mei 1942 naar het politiebureau aangezien hij in Alkmaar zijn persoonsbewijs had verloren: hij deed daarvan aangifte en hield zich daarmee aan de voorschriften.
De ambtenaren van de politie brachten hem, vanwege zijn Joodse afkomst én omdat hij geen ster droeg, naar het bureau van de Sicherheitspolizei aan de Euterpestraat 99 (Gerrit van der Veenstraat) en van daaruit naar de gevangenis aan de Amstelveenseweg. Na enige weken als strafgeval in Kamp Amersfoort werd Eduard via Kamp Westerbork met het transport van 16 juli 1942 naar Auschwitz gedeporteerd waar hij op 19 augustus 1942 vermoord werd. Negen dagen later werd dochter Marijke geboren in Delft.
Niet alleen Eduard werd door de bezetter vermoord, ook zijn moeder Jaantje en vader Isaäc werden vermoord in Sobibor op 23 april 1943.

2. Nicolaas Beetskade 11  -  1 steen
Hartog Hammelburg

Foto volgt indien beschikbaar

2. Hartog Hammelburg
    Geboren 9.12.1911 Amsterdam – 31.3.1944 Auschwitz.

Hartog was ongehuwd. Hij werd bakkersknecht in dienst bij bakker Elte aan de Laat vanaf 6 januari 1932. Hij kwam vanuit Amsterdam naar Alkmaar. Tussen ’32 en ’39 verbleef hij in verschillende kosthuizen in Alkmaar.
Vanaf mei 1939 woonde hij in bij P.M. van Haneghem in de Parkstraat en later verhuisde hij naar de Spoorstraat 72 waar hij in ieder geval woonde tot 5 maart 1942. Vanaf  7 mei 1942 woont hij in op Nicolaas Beetskade 11 bij Hendrik Madderom.
Om onbekende redenen is hij niet op 5 maart met de massale wegvoering van alle Alkmaarse Joden meegegaan. Er is ook geen datum bekend van wegvoering naar Amsterdam, Westerbork of verder.
De ouders van Hartog waren Isaac Hartog (19.4.1881 Nijkerk – 9.4.1943 Sobibor) en Mirjam Hirsch (1.8.1878 A’dam – 16.2.1917 A’dam). Hij trouwde op 31.3.1909 in Nijkerk met Mirjam. Isaac Hartog was koopman en bode. Mirjam overlijd in 1917.
Isaac trouwt voor de 2e keer op 19.6.1918 in Wisch (Gld) met Rosalie Wolf (25.7.1890 Wisch – 12.3.1926 A’dam). Dit huwelijk blijft kinderloos. Ook Rosalie overlijd.
Isaac trouwt voor de 3e keer op 23.2.1927 in A’dam met Johanna Hermiena van Gelderen (2.3.1880 Leiden – 9.4.1943 Sobibor). Isaac en Johanna woonden in de Weesperstr. 28-II in Amsterdam.
De overige kinderen van Isaac en Mirjam Hartog:
- Simon Azaria (22.9.1913 – 30.9.1942 Auschwitz) trouwde op 27.7.1939 in Amsterdam met Rachel Cohen (19.12.1917 A’dam – 30.9.1942 Auschwitz) Simon was winkelbediende. Echtpaar had geen kinderen. Zij woonden in 1941 in de Bilderdijkstraat 146-I in Amsterdam.
- Ganna (10.6.1915 A;dam – 8.3.1998 A’veen). Uit haar eerste huwelijk had ze 1kind: Irene Hammelburg. Ze hertrouwde op 14.11.1950 in Amsterdam met Arie Plas (20.2.1916 A’dam – 8.10.1964 A’dam).
- Betje (15.1.1917 A’dam – 4.6.1943 Sobibor). Zij bleef ongehuwd.

3. Snaarmanslaan 129  -  1 steen
Elisabeth Elte-Wesseli

Foto volgt indien beschikbaar

3. Elisabeth Elte-Wesseli
    Geboren 21.5.1913 in Wenen – vermoord in Auschwitz 22.10.1943.

Elisabeth Wesseli is geboren in Wenen, Oostenrijk, op 21 mei 1913 als dochter van Karl Wesseli en Paula Neumann. Zij was het enige kind van het echtpaar. Om onbekende redenen is Elisabeth naar Nederland verhuisd. Voor haar huwelijk was Elisabeth als huishoudster in dienst bij Abraham Elte in Alkmaar. De broer van Abraham, Jonas, leert zo Elisabeth kennen.
Jonas is geboren op 10 oktober 1910 in Alkmaar. Hij was kantoorbediende/onderwijzer. De ouders van Jonas zijn Joachim Elte (31.8.1858 Alkmaar – 27.2.1927 Alkmaar), meubelmaker/ koopman en Marianna Drielsma (20.6.1871 Veenendaal - 4.3.1938 Alkmaar), antiquair.
Elisabeth en Jonas trouwen op 10 augustus 1940 in Alkmaar. Zij gaan wonen aan de Snaarmanslaan nr. 129. Het echtpaar bleef kinderloos.
In januari 1943 zijn ze (gedwongen) verhuisd naar Amsterdam en wonen Jonas en Elisabeth aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam.
Jonas overleeft de oorlog, Elisabeth niet. In het najaar wordt zij op transport gezet naar Auschwitz waar zij op 22 oktober 1943 wordt vermoord. Jonas overlijd in 1983 te Steenwijk.

4. Spoorstraat 97  -  1 steen
Jakob Jozef Polak

Foto volgt indien beschikbaar

4. Jakob Jozeph Polak
    Geboren 7.5.1902 Rotterdam – vermoord 14.5.1943 Sobibor.

Hij woonde vanaf januari 1941 als kostganger bij weduwe Gerritje Schuijtemaker-Wonder in de Spoorstraat 97. Ten tijde van WO II was dit nr 91. Jakob Joseph was chemicus.
De ouders van Jacob waren Simon Polak (15.4.1873 – 5.2.1943 Auschwitz) die trouwde met Duifje Brouwer (1.7.1877 - overlijdensdatum onbekend). Zij scheidden in 1926 en Simon trouwde later met Rachel Menco (16.10.1884 Auschwitz).
Jacob Joseph had 2 broers: Hartog Polak (9.2.1901-18.9.1944 Sumatra) en Louis Polak (4.11.1905-17.10.1906).
Op de woonkaart staat dat Jacob Joseph Polak op 31.12.1942 uit Alkmaar is vertrokken met onbekende bestemming. Er zijn geen gegevens bekend van een adres in Amsterdam, ook niet van een transport naar Westerbork of Sobibor. Zijn overlijdensdatum is bekend vanwege persoonslijsten uit concentratiekamp Sobibor.

5. Spoorstraat 82  -  3 stenen
Fam. Vrieslander

Foto volgt indien beschikbaar

5. Fam. Vrieslander-Beek
-   Retje Vrieslander-Beek, geboren 3.8.1858 Den Helder – vermoord 19.2.1943 Auschwitz;
-   Eva 5.5.1883 Den Helder – 7.9.1942 Auschwitz;
-   Flora 11.9.1884 Den Helder – 7.9.1942 Auschwitz.

Retje Beek trouwde in 1881 met Philip Lazarus Vrieslander (geb. 1856). Hij had een zaak in galanterieën en huishoudelijke artikelen in de Zuidstraat in Den Helder. Zij kregen vier dochters: Esther, Eva, Flora en Jansje. Philip overleed echter in 1914.
Esther, de oudste zus, overleed in 1924, Jansje, de jongste, en haar man zijn vermoord in Sobibor.
Op het adres in de Spoorstraat woonden moeder Retje met haar 2 dochters Eva en Flora in bij Jan Koekoek, waarschijnlijk een pension. Eva was bedrijfsleidster. We hebben geen gegevens van hun adres in Amsterdam of hun transport naar Westerbork en Auschwitz. Overlijdensdata zijn bekend door persoonslijsten uit Auschwitz.

6. Snaarmanslaan 57  -  1 steen
Karel van Thijn

Foto volgt indien beschikbaar

6. Karel van Thijn
    Geboren op 11.9.1895 in Nieuwe Niedorp – vermoord in augustus 1942 te Auschwitz.

Karel is getrouwd met Eva Loonsteijn (12.7.1897 Amsterdam - 6.1.1992 Alkmaar). Zij overleefde de Holocaust.
Uit hun huwelijk kwamen twee dochters: Louise Sara Jansje (17.11.1923 Alkmaar - 3.8.1970) en Johanna ( 21.8.1926 Alkmaar - 5.11.2016).

Karel van Thijn was een zelfstandig werkend zakkenhandelaar. Het gezin Van Thijn-Loonsteijn woonde in 1922 in de Alkmaarse Landstraat 37. Daar begon Eva de ‘Leidse wol- en manufacturenhandel’. Omstreeks 1931 verhuizing naar de Snaarmanslaan 64. In juni 1933 verkaste het gezin naar de overkant van de straat, naar nummer 67.

Op 5 maart 1942 werd de familie Van Thijn gedwongen naar Amsterdam te verhuizen. Daar woonden ze eerst aan de Nieuwe Prinsengracht 4, later bij N. Bolle in de Hoendiepstraat 6o-huis.

Karel van Thijn werd (in ieder geval na 28 april 1942) bij een razzia in de buurt van het Amsterdamse Centraal Station opgepakt en vastgezet in Kamp Amersfoort. Van daar wist hij nog één brief naar huis te schrijven. Het zou het laatste levensteken zijn. Pas geruime tijd na de oorlog vernamen zijn vrouw Eva en de twee dochters dat hij in augustus 1942 in Auschwitz om het leven was gebracht. Karel van Thijn was het eerste Joods-Alkmaarse slachtoffer.

Op zeker moment werd de Hoendiepstraat bij een razzia ontruimd, waarbij alle Joodse bewoners werden afgevoerd. De woning waar Eva van Thijn-Loonsteijn en haar twee dochters vertoefden werd ‘door een administratieve fout’ overgeslagen. Zo konden Eva en dochters ontkomen. Vervolgens onderduik in Zaandam en Zaandijk op verschillende adressen. Eva en haar kinderen overleefden de Tweede Wereldoorlog.
Eva van Thijn-Loonsteijn stierf op 6 januari 1992 te Alkmaar.

7. Spoorstraat 26  -  3 stenen
Fam. Oudkerk 

Foto volgt indien beschikbaar

7. David, Isabella en Jogéva Oudkerk-Lissauer
-   David: geboren 10.01.1889 in Den Helder – vermoord in Auschwitz 13.11.1942.
-   Isabella: geboren 13.3.1888 in Amsterdam – vermoord in Sobibor 7.5.1943.
-   Dochter Jogéva, geboren 30.6.1932 in Den Helder – vermoord in Sobibor 7.5.1943 samen met haar moeder.

David is koopman/winkelchef. Het gezin komt uit Den Helder maar het is niet duidelijk wanneer zij naar Alkmaar kwamen. Het huis aan de Spoorstraat was tussen december 1940 en januari 1943 niet bewoond. Waarschijnlijk is het hun toegewezen.
Wellicht heeft e.e.a. in 1942 plaatsgevonden omdat toen vrijwel de gehele bevolking van Den Helder gedwongen moest vertrekken naar familie en/of vrienden in de wijde omgeving. Ook in Alkmaar zijn toen meerdere Joodse evacués aangekomen en bij familie ondergebracht. Zie voor dit onderwerp ook onder ACHTERGRONDEN --> KRONIEK 1939-1942:  http://herdenkingsstenenjoodsalkmaar.nl/kroniek-1939-1942/

David Oudkerk had drie zussen: Eva, Vrouwtje en Reintje die onder nr. 8 beschreven worden.
Er zijn geen gegevens van het adres van de familie Oudkerk-Lissauer in Amsterdam of over hun transport naar Westerbork, Auschwitz en Sobibor.

8. Stationsweg 35  -  3 stenen
Zussen Oudkerk

Foto volgt indien beschikbaar

8. Zussen Oudkerk
-   Eva Oudkerk, geboren 27.6.1884 Den Helder – vermoord 13.3.1943 Sobibor;
-   Vrouwtje Oudkerk, geboren 2.9.1885 Den Helder – vermoord 13.3.1943 Sobibor;
-   Reintje Oudkerk, geboren 21.6.1891 Den Helder – vermoord 13.3.1943 Sobibor.

De drie zussen kwamen uit een groot gezin en woonden in Den Helder. Daar hadden ze samen een garen- en bandwinkeltje.
Na het grote bombardement in de nacht van 24 op 25 juni 1940 kwamen zij naar Alkmaar. Tot hun gedwongen wegvoering op 5 maart 1942 woonden ze hier in bij weduwe Aaltje Kroon-Pranger.
We hebben geen gegevens van hun adres in Amsterdam of hun transport naar Westerbork en Sobibor.

Eva, Vrouwtje en Reintje zijn zussen van David Oudkerk die beschreven is onder nr. 7 (Spoorstraat 26).

9. Staringstraat 10  -  3 stenen
Fam. v. d. Horst

Foto volgt indien beschikbaar

9. Fam. van der Horst
-   Meijer van der Horst, geboren 21.3.1901 Hoogeveen – vermoord 31.1.1944 Auschwitz;
-   Margaretha van der Horst-Polak, geboren 23.6.1904 Amsterdam – vermoord 11.6.1943 Sobibor;
-   Mia Ali van der Horst, geboren 28.11.1932 Alkmaar – vermoord 11.6.1943 Sobibor.

Meijer Van der Horst was kleermaker van beroep. Het echtpaar woonde eerst in de Boterstraat nr. 4 en vanaf juni 1936 in de Staringhstraat op nr. 10.
De ouders van Meijer: Aaron van der Horst en Aaltje Engers.
Meijer had twee broers: Abraham (1891-1907) en Salomon (1902-1988) die getrouwd was met Christina Turksma.
De ouders van Margaretha: Isaac Polak en Mietje Steep.
Margaretha had 3 broers en 3 zussen. Slechts 2 van hen overleefden de holocaust.
Er zijn geen gegevens van de fam. van der Horst m.b.t. het vertrek en adres in Amsterdam, hun transport naar Westerbork en hun deportatie naar Auschwitz.