In die tijd, eind 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw,  was in zowel Europa als in de VS de sociaal-darwinistische denkwijze overheersend.  Deze manier van denken lag ten grondslag aan de Neurenberg rassenwetten: hiermee probeerde men het stap voor stap voortschrijdende ontnemen van alle rechten van Joden te legaliseren.

De term sociaal darwinisme heeft te maken met de evolutiebiologie in de sociale wetenschappen aan het eind van de 19e eeuw. Er gingen uiteenlopende ideeën rond over het toepassen van "survival of the fittest" in de maatschappij. Het sociaal darwinisme gaat daarbij uit van een doel en er bestaat geen toeval. Duidelijk is dat deze term verwijst naar Charles Darwin (1809-1882), die zijn ideeën op zijn beurt heeft opgestoken bij Herbert Spencer (1820-1903) en Thomas Malthus (1766-1834). Daarvoor al waren er filosofen (o.a. Hegel 1770-1831) die stelden dat een maatschappij zich ontwikkelt in opeenvolgende, steeds "hogere" stadia. Hierbij werd uitgegaan van de strijd om het bestaan, wat er de oorzaak van is dat de natuurtoestand van de mens zich naar steeds hogere stadia opwerkt.  Dat zou dan ook zijn weerslag op de maatschappij als verzameling mensen hebben. Deze opvatting leidde er toe dat in de 1e helft van de 20e eeuw in de westelijke wereld sterk werd neergekeken op de Islamitische, Afrikaanse, Indiaanse en Aziatische culturen, die zich in een lager stadium van ontwikkeling zouden bevinden en als primitief gezien werden.

Terug naar Darwin:
Aan het eind van de 19e eeuw ging het om Darwins theorie van natuurlijke selectie als mechanisme voor het ontstaan van soorten. Hij schreef in 1871 een boek onder de titel: De afstamming van de mens - en selectie in relatie tot sekse. Hierin betoogde hij dat het een slechte zaak was dat de zwakkere individuen door medicijnen grotere kans op overleven en nageslacht hadden gekregen. Hij vond dat de waarde van mensen te meten was. Hij vond het een kwalijke zaak was dat er lichamelijk en geestelijke zwakkere individuen geboren werden. Hij stelde dat het nodig was iedereen bloot te stellen aan de harde strijd om het bestaan, zodat de zwakkeren niet de kans kregen te overleven en de sterkeren dus wel. Het  boek was revolutionair omdat het de mens terughaalde naar het dierenrijk en daarmee zijn speciale positie boven het dierenrijk verloor. Ook werd voor het eerst geopperd dat aapachtigen en mensen dezelfde voorouder hebben. (Even terzijde: het boek valt het idee van de Franse filosoof Rene Descartes aan die stelt dat de mens een ziel heeft. De conclusies van dit boek maken het onverklaarbaar dat er in het evolutieproces plotseling iets immaterieels zoals een ziel ontstaan is.) Wat de sterkeren helpen kon, was kunstmatig te selecteren bij het zwakkere deel van de bevolking. Tot zover het boek van Darwin.

-

Anderen borduurden door op dit thema. Zo ontstond bijvoorbeeld dit idee: zorg voor vroege huwelijken tussen de leden van de sociale bovenklasse, waarmee de bevolking dan verbeterd kon worden. Onder anderen President Theodore Roosevelt van de Verenigde Staten was hier een voorstander van. Het idee werd in de jaren 30 misbruikt voor racistische politieke doeleinden en omarmd door de nazis, die elementen mixten uit de theorie met als gevolg de structurele moord op door hen als ongewenst beschouwde groepen tijdens de holocaust.

Selectief gebruik van deze ideeën werd voor politieke doeleinden ook na WO II: gedwongen sterilisatieprogramma's in o.a. Australië en India.

Wat de Grote Winkler Prins vermeldt over:

De Neurenberger rassenwetten:
In Neurenberg was er een Rijkspartijdag van de NSDAP (= Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij) op 15 september 1935 waarop deze 3 bovengenoemde wetten werden afgekondigd. Vandaar de link met Neurenberg.

Rassenkunde:
Rassenkunde is een onderdeel van de studie antropobiologie, gericht op de studie van de rassen van de mens. Met behulp van raskenmerken is het mogelijk de mensen in 3 hoofdrassen te verdelen: het Europide (of blanke), Mongolide en Negride ras. Elk van de 3 is verder onder te verdelen.

Rassentheorien:
Deze leiden uit de biologische ongelijkheid van de rassen een psychische ongelijkheid af, en stellen dat deze geestelijke eigenschappen biologisch vastgelegd en onveranderlijk zijn. Dit leidt al gelijk tot de conclusie dat deze theoriën bedoeld zijn en gebruikt worden om de geestelijke en lichamelijke superioriteit van het eigen ras aan te tonen.  Diverse wetenschappers verdedigden al tussen 1850-1900 dergelijke rassentheoriën en vormden op deze wijze het belangrijkste element in de ideologie van het Nationaal Socialisme. Daarbij werd een verbinding gemaakt met de evolutietheorie: hogere rassen zouden een latere fase in de evolutie zijn dan de lagere. Dankzij de natuurlijke selectie (de survival of de fittest = de sterkste overleeft) zouden de hogeren de lageren verdringen. Daarom moest vermenging van beide groepen tegengegaan worden.

Tot zover de Winkler Prins.

Uiteindelijk zijn alle rassentheorieën wetenschappelijk onhoudbaar gebleken. Er bestaan geen zuivere rassen. Wetenschappelijk hebben de rassentheorieën afgedaan, maar in de wereld spelen ze vaak een rol om rassendiscriminatie ideologisch te rechtvaardigen. Overigens vermeldt de encyclopedie dat antisemitisme andere oorzaken en een ander karakter heeft dan deze rassentheorieën en als een op zichzelf staand verschijnsel gezien moet worden. (lees verder rechts boven)

Terug naar de Neurenberger rassenwetten die bedoeld waren om het ontnemen van de burgerrechten aan de Joodse Duitse burgers legaal te maken. Al in de jaren voorafgaand aan dit tijdstip september 1935 waren er diverse stappen gedaan en het moment van het invoeren van deze Neurenberger rassenwet op 15 september 1935 was het sluitstuk.

In eerste instantie wilden de Duitsers bewerken dat de Joden vrijwillig Duitsland zouden verlaten, nadat hun het leven heel zuur was gemaakt.
Later veranderden de plannen: Joden en andere inferieure elementen moesten uitgeroeid worden. (1942, de Wannsee-conferentie)

De 3 Neurenberger rassenwetten hielden concreet in:
1.-Burgerschapswet
2.-Wet ter bescherming van het Duitse Bloed en de Duitse Eer
3.-De wet ter bescherming van de genetische gezondheid

1.-De Burgerschapswet
Deze wet behelsde regels rond het Duitse staatsburgerschap en bepaalde wie Duitser was en wie niet. Duitser was hij/zij die Duits bloed had en die door zijn daden het vaderland diende. Het hakenkruis werd de Duitse rijksvlag.

2.-De Wet ter bescherming van het Duitse Bloed en de Duitse eer
Deze wet verbood alle seksuele relaties, huwelijken tussen Duitsers en niet-Duitsers. Bestaande huwelijken bleven geldig. Joden mochten geen vrouwelijke burgers van Duits of aanverwant bloed, jonger dan 45 jaar, in dienst hebben.
Je was Jood als je 75% of meer Joods bloed had
Je was Jood als je 50% of meer Joods bloed had en daarbij:
a. uit een huwelijk was dat gesloten was na 17.9.1935
b. na 31 juli 1936 geboren was
c. het Joodse geloof aanhing
d. kind was van 2 Mischlingen 1e graad (Mischling slaat op gemend joods-nietjoods bloed)
- Mischling 1e graad: hij die 50% niet Joods bloed had
- Mischling 2e graad: hij die 75% niet Joods bloed had
- Huwelijken tussen Mischlingen 2e graad waren verboden
- Duits was hij die meer dan 75% niet Joods bloed had

3.-De Wet ter bescherming van de genetische gezondheid
Deze wet bepaalde dat stellen die wilden trouwen een medisch onderzoek moesten ondergaan om te zien of ze genetisch geschikte kinderen konden voortbrengen. Het huwelijk werd verboden als één van de partners leed aan geslachtsziekte, zwakbegaafdheid, epilepsie en nog wat aandoeningen, tenzij men zich liet steriliseren.